11/7/13

ΜΕ ΤΟΝ ΣΤΟΠΠΑΚΙΟΝ ΠΑΠΕΝΓΚΟΥΣ ΣΤΑ ΛΟΥΤΡΑ

Του Βασίλη Λαδά*

Με τις ζέστες του Μαΐου, εκδράμαμε οικογενειακώς, για ένα απόγευμα, στα Λουτρά Κυλλήνης. Ξάπλωσα με τον παιγνιώδη «Εξώστη» του Νίκου Καχτίτση στην επανέκδοση από την «Κίχλη» το 2012. Τα Λουτρά ήταν αγαπημένος νεανικός τόπος του Καχτίτση και ίσως γι’ αυτό παρακινήθηκα να ξαναδιαβάσω την υπαρξιακή περιπέτεια του αυτοβασανιζόμενου και υποψήφιου αυτόχειρα (που συνεχώς αναβάλλει) Στοππάκιου Παπένγκους στην εξωτική Αφρική. Από το 1964 που πρωτοκυκλοφόρησε «Ο Εξώστης» είναι στην πρώτη γραμμή για όσους αναζητούν στις αφηγήσεις κάτι παραπάνω από την πλοκή: το γλωσσικό ύφος.

Στην έκδοση της Κίχλης περιέχεται κι ένα χρονολόγιο για τη ζωή και το έργο του Καχτίτση, από τον Βίκτωρα Καμχή. Διαβάζοντας για τις τελευταίες ημέρες της ζωής του, τον Μάιο του 1970, όταν ήρθε ο Καχτίτσης από τον Καναδά, ανιάτως ασθενής, για να «φύγει» σε λίγες ημέρες μετά την άφιξή του στην Πάτρα, θυμήθηκα τι μου είχε πει προ ετών ο λόγιος δικηγόρος και φίλος του Παύλος Μαρινάκης. Τον επισκέφθηκε στο νοσοκομείο και για να τον εμψυχώσει του λέει: «Νίκο, είσαι στον εξώστη». «Στο υπόγειο είμαι, στο υπόγειο», του απάντησε. Αυτή η σπαρακτική απάντηση ίσως να μαρτυρούσε ασυνείδητα (σκέφτηκα βέβηλα) τον ανεπιφύλακτο θαυμασμό του Καχτίτση για τον Ντοστογιέφσκι. Για την πεμπτουσία του ύφους, όπως έλεγε (αλλά θα πρόσθετα) και για την καρναβαλική αντιμετώπιση των ηρώων, τις συνεχείς ανατροπές των ψυχογραφημάτων. «Το υπόγειο», ένας μονόλογος αυτοβασανιζόμενου παράδοξου ανθρώπου είναι, φοβισμένου από την απειλητική ύπαρξη ενός στρατιωτικού. Ακριβώς όπως και ο Στοππάκιος. Αλλά και ο μονόλογος του Ιππόλυτου στον «Ηλίθιο», ένας μονόλογος υποψήφιου αυτόχειρα είναι (της αναβολής).

Μακριά το πήγαινα. Ηταν χαρά θεού κι αυτοβασανιζόμουν σαν τον Στοππάκιο. Ευτυχώς με έσωσε η κόρη μου, που της είχε απαγορευτεί να μπει στο νερό γιατί η θάλασσα ήταν ακόμη κρύα κι αυτή πολύ μικρή. «Τι έπαθες; Αποκοιμήθηκες; Εμπα στη θάλασσα, εσύ είσαι μεγάλος, δεν θα κρυώσεις».

*Ο Βασίλης Λαδάς είναι συγγραφέας και ποιητής

(Από την ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ, 7/7/13)

Δεν υπάρχουν σχόλια: